அரைக்கோளம் என்பது கோளத்தின் அல்லது பந்து போன்ற அமைப்பின் பாதி. நாம் பூமியை இரண்டு அரைக்கோளங்களால் உருவான அமைப்பு என்று கருதுகிறோம். அவை முறையே வடக்கு அரைக்கோளம், தெற்கு அரைக்கோளம்.