Wist je dat bijna alle sterren een begeleidende planeet hebben, zoals de Aarde dat is voor de Zon? Maar bestaat er ook leven op deze planeten buiten ons zonnestelsel?

Om deze vraag te beantwoorden, is het belangrijk om exoplaneten en hun 'luchten' (atmosferen) beter te leren kunnen. Alhoewel astronomen tegenwoordig een manier hebben gevonden om hun atmosferen te bestuderen, is er nog weinig bekend over hoe die atmosferen worden gevormd en of zij leven kunnen onderhouden. Zoals de planeet Mars zegt: "Geen atmosfeer, geen leven".

Astronomen denken dat het bestuderen van de effecten van weer en straling uit de ruimte licht zal werpen op exoplanetaire atmosferen en hun 'leefbaarheid'. Maar hoe kunnen we de effecten van ruimteweer bestuderen op een planeet rondom een ster buiten ons zonnestelsel?

Astronomen beginnen vaak bij objecten en fenomen te bestuderen die er erg op lijken on onze eigen planetaire achtertuin en vergelijken die met andere plekken in de ruimte.

Een van de grootste bijdragers aan ruimteweer in ons zonnestelsel zijn plasmawolken. Plasmawolken zijn krachtige explosies in de buitenste lagen van de atmosfeer van de zon. Deze explosies zorgen voor een hete ‘soep’ van energetische materialen zoals plasma en magneetvelden, zoals de slingers op een verjaardag. Plasmawolken worden vaak gevolgd door een vuurwerkexplosie van bijzonder zwak radiolicht.

In sommige gevallen wanneer de energetische plasma een planeet met een sterk magneetveld tegenkomt, zoals Jupiter in ons zonnestelsel, kan deze ‘ontmoeting’ leiden tot een poollicht in radiolicht. Ja, dat klopt! Jupiter heeft ook een poollicht!

Door dit bijzondere radiolicht van plasmawolken en poollichten te bestuderen, denken astronomen dat ze een beter beeld kunnen krijgen van hete plasma’s en de magnetische omgeving in ons zonnestelsel. Astronomen zijn op zoek naar vergelijkbaar, sterker radiolicht van sterren en planeten buiten ons zonnestelsel om te begrijpen hoe die atmosferen ontwikkelen en of deze planeten leven kunnen ondersteunen. Cool! Maar wacht, hoe kunnen we deze bijzondere radiolichten ‘zien’?

Dankzij supergevoelige radiotelescopen op Aarde, zoals the LOw-Frequency ARray (LOFAR), Giant Metrewave Radio Telescope (GMRT), Karl G. Jansky Very Large Array (JVLA), Five-hundred-meter Aperture Spherical Telescope (FAST) en Australian Square Kilometre Array Pathfinder (ASKAP) zijn astronomen nu dichter dan ooit bij het ontdekken van nieuw en anders radiolicht van sterren en planeten buiten ons zonnestelsel.

Afbeelding: Een artist's impression van poollicht op een planeet rond een rode dwerg. Credits: Olena Shmahalo/Quanta Magazine

Vertaling door Selah Melfor/ASTRON