Zoek een zitplaats op ons Space Scoop moederschip en maak je veiligheidsgordel vast - vandaag gaan we een 'super'wereld verkennen!

Op een afstand van bijna 48 lichtjaren verwijderd van ons zonnestelsel, in de richting van het sterrenbeeld Ophiuchus, bevindt zich een bijzondere exoplaneet met de naam GJ 1214 b. Wat is het dat deze planeet zo super-speciaal maakt? Laten we het eens uitzoeken!

Tot op heden hebben sterrenkundigen al meer dan 5000 exoplaneten ontdekt. De meest voorkomende exoplaneten die gevonden worden hebben een afmeting die zich bevind binnen het bereik van de grootte van de Aarde tot en met die van Neptunus. Sterrenkundigen zijn verwikkeld in een discussie of deze planeten rotsachtige werelden zijn zoals onze eigen Aarde, officieel 'Super-Earths (super-Aardes, uitleg in het Engels)' genoemd, die omringd worden door een waterstofatmosfeer. Of misschien ijzige werelden zoals Neptunus, 'Sub-Neptunes (sub-Neptunussen, ook in het Engels)', die gehuld gaan in een atmosfeer die voornamelijk uit water bestaat.

De atmosferen van deze super-Aardes en sub-Neptunessen zijn zo dik en bewolkt dat sterrenkundigen maar met heel veel moeite kunnen bestuderen wat er zich ónder deze atmosferen bevindt. "We vinden het leuk om lastige puzzels voor de aardbewoners te maken, daar hebben we veel meer lol van", aldus een van de exoplaneten.

Toen een internationaal team van onderzoekers naar dichtbijzijnde bewolkte exoplaneten begon te zoeken, om de werkelijke eigenschappen van deze werelden te bestuderen, vonden ze in GJ 1214 b een geschikte kandidaat. Met behulp van de superkrachtige James Webb ruimtetelescoop begonnen ze de bewolkte atmosfeer van deze exoplaneet af te zoeken naar sporen van waterstof of juist water.

Tot hun verrassing bleek uit alle waarnemingen dat de atmosfeer van GJ 1214 b voornamelijk uit koolstofdioxide bestaat - net als de atmosfeer van de planeet Venus. Zou dit betekenen dat er nog een ander type exoplaneet zou kunnen bestaan naast een super-Aarde of sub-Neptunus, zoiets als een super-Venus? Alleen nog nauwkeurigere en specifieke vervolgwaarnemingen zullen het antwoord geven.

Afbeelding: Artistieke verbeelding van GJ 1214 b die voor zijn ster langs beweegt. Auteursrecht: NAOJ

Vertaling door Marjolein Verkouter/JIV ERIC